W czwartek (17 kwietnia) lotnisko İGA w Stambule zostało pierwszym portem lotniczym w Europie, które pomyślnie wdrożyło system Triple Runway Operations, czyli możliwość równoczesnego startu trzech samolotów na trzech drogach startowych. Lotnisko podkreśla, że wzmacnia to pozycję Turcji w światowym lotnictwie jako kluczowego międzykontynentalnego hubu komunikacyjnego.
Pierwszy start tego typu zainaugurował oficjalnie turecki minister transportu i infrastruktury Abdulkadir Uraloğlu. Z wieży kontroli lotniska (TWR) minister Uraloğlu wydał pierwszą zgodę na start pilotom trzech samolotów linii Turkish Airlines, umożliwiając równoczesny start trzech zaplanowanych lotów airbusa A350-900 (TK1957) na trasie do Amsterdamu, boeinga B777F (TK6528) wykonującego rejs do Ałmaty oraz airbusa A321neo (TK2014) lecącego do Kayseri. Jak podkreśla port w komunikacie, ten moment był nie tylko kamieniem milowym dla lotniska iGA w Stambule, ale także punktem zwrotnym w historii światowego lotnictwa.
Dzięki nowemu systemowi, który ma wnieść znaczący wkład w gospodarkę Turcji, lotnisko iGA w Stambule ma teraz możliwość jednoczesnego startu i lądowania na trzech niezależnych pasach startowych. Ta operacja umożliwiła zwiększenie godzinowej przepustowości lotniska ze 120 do 148 operacji lotniczych. Ta transformacja operacyjna nie tylko optymalizuje zarządzanie ruchem lotniczym w Stambule, ale także w całej europejskiej przestrzeni powietrznej, czyniąc je szybszym, bezpieczniejszym i bardziej wydajnym. Dodatkowe 28 operacji lotniczych na godzinę oznacza krótsze czasy oczekiwania dla linii lotniczych, mniej opóźnień dla pasażerów i mniejsze emisje dwutlenku węgla dla środowiska.
Wszyscy podkreślają silne wsparcie i wkład narodowego przewoźnika Turcji, Turkish Airlines, odgrywającego kluczową rolę w tym osiągnięciu. Dzięki rozległej sieci połączeń lotniczych łączących Stambuł ze światem i wyjątkowym możliwościom operacyjnym, Turkish Airlines zwiększa skuteczność tych operacji, podnosząc doświadczenie pasażerów na najwyższy poziom.
Utorowanie drogi do 200 mln pasażerów
Ten innowacyjny system odgrywa kluczową rolę we wspieraniu wizji lotniska iGA w Stambule, polegającej na obsługiwaniu 200 mln pasażerów rocznie. Jako globalny hub przesiadkowy lotnisko będzie teraz w stanie jeszcze wydajniej zarządzać intensywnym ruchem lotniczym zarówno tym pasażerskim jak i towarowym. Zapewnia on również długoterminową stabilność, przygotowując lotnisko na przyszłe natężenie ruchu.
Kluczowym elementem uruchomionego systemu jest Airport Collaborative Decision Making (A-CDM). System A-CDM pozwala zaplanować i zarządzać sytuacją ruchową na lotnisku z odpowiednim wyprzedzeniem. A-CDM umożliwia przewidywanie i przepływ informacji dotyczących obsługi statków powietrznych w rejonie lotniska (lądowanie, zakończenie obsługi naziemnej, start). Ścisła współpraca wszystkich partnerów wspomaganych tymi informacjami przyczynia się do usprawnienia całego procesu, a co za tym idzie przekłada na zyski operacyjne, finansowe i środowiskowe.
System A-CDM oznacza współpracę kluczowych partnerów przy operacjach lotniczych w obrębie lotniska. Obejmuje takie etapy jak obsługa naziemna i wspólne przewidywanie, planowanie oraz wyznaczanie optymalnych i dokładnych czasów uruchamiania silników statków powietrznych. A-CDM pozytywnie wpływa na redukcję opóźnień, ograniczanie hałasu i mniejsze zużycie paliwa, przekładając się na wymierne korzyści dla podmiotów zarządzających przestrzenią powietrzną, portów lotniczych, przewoźników i podmiotów z nimi współpracujących.
- Z wielką przyjemnością ogłaszam, że od 17 kwietnia 2025 r. oficjalnie rozpoczynamy Triple Independent Runway Operations na lotnisku iGA Istanbul Airport, co jest pierwszym tego typu wydarzeniem w Europie i dalszym wzmocnieniem wkładu Turcji w międzynarodowy przemysł turystyczny i lotniczy. To nie tylko osiągnięcie techniczne dla nas, ale także strategiczny kamień milowy. Triple Independent Runway Operation jest jednym z najważniejszych filarów tego ekosystemu. Dzięki temu systemowi zwiększamy naszą godzinną przepustowość ruchu lotniczego do 148 samolotów. Rozwój ten zwiększa nie tylko wydajność przestrzeni powietrznej Stambułu, ale także Europy. Stambuł nie jest już tylko miejscem docelowym, ale także globalnym hubem lotniczym - powiedział Mehmet Kalyoncu, członek zarządu iGA Istanbul Airport.
500 kontrolerów ruchu lotniczego, 4,5 tys. godzin szkoleń
Proces transformacji na lotnisku İGA w Stambule rozpoczął się już w 2022 r. W ścisłej współpracy z Generalną Dyrekcją Państwowego Urzędu Lotnictwa Cywilnego (DHMI), Generalną Dyrekcją Lotnictwa Cywilnego (SHGM), Turkish Airlines, Eurocontrol i innymi międzynarodowymi organami przeprowadzono kompleksową analizę bezpieczeństwa i proces projektowania przestrzeni powietrznej. W tym okresie łącznie 500 kontrolerów ruchu lotniczego przeszło ponad 4,5 tys. godzin szkoleń w oparciu o specjalnie opracowane scenariusze operacyjne dla nowego systemu.
Nowa struktura operacyjna jest wspierana przez najnowocześniejsze rozwiązania, takie jak zaawansowane systemy radarowe, pełna integracja A-CDM, ulepszone zarządzanie slotami i cyfrowo zoptymalizowane czasy kołowania.
Ponadto ścisła koordynacja z Eurocontrol zapewnia bezproblemową integrację z europejską przestrzenią powietrzną, zmniejsza opóźnienia i optymalizuje przepływ ruchu. Zespoły kontroli ruchu lotniczego wykorzystują najnowsze systemy radarowe, narzędzia nawigacyjne i analitykę predykcyjną, aby zapewnić płynne działanie. Dane w czasie rzeczywistym umożliwiają kontrolerom podejmowanie szybkich, świadomych decyzji, podczas gdy narzędzia predykcyjne pomagają wizualizować wzorce lotów i zapobiegać potencjalnym konfliktom na pasach startowych — to kluczowa zaleta, zwłaszcza w okresach szczytowych podróży.
Warto także dodać, że już w początkowej fazie budowy infrastruktura po stronie lotniska została zaprojektowana z myślą o tym systemie, zapewniając gotowość na przyszłe zapotrzebowanie operacyjne.